Με πυξίδα την επιθυμία
Ο Σεπτέμβρης είναι ένας μήνας που περιέχει για πολλούς αλλαγές και επαναπρογραμματισμό. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι απόσταγμα της περισυλλογής κατά τη διάρκεια των διακοπών, όπου δημιουργήθηκε χώρος για σκέψη.
Αν θες μπορείς να πάρεις λίγο χρόνο να αναστοχαστείς πάνω στην καθημερινότητά σου…
Πάρε ένα κομμάτι χαρτί και ένα μολύβι. Ζωγράφισε πάνω σε αυτό έναν κύκλο. Ο κύκλος αυτός αντιπροσωπεύει την ημέρα σου. Έπειτα, ζωγράφισε κομμάτια πάνω στον κύκλο όπου το καθένα θα αντιπροσωπεύει έναν τομέα στη ζωή σου. Το κάθε κομμάτι θα είναι τόσο μεγάλο όσο και ο χρόνος που αφιερώνεις σε αυτό μέσα στην ημέρα σου. Σε αυτόν τον κύκλο μπορεί να υπάρχει η δουλειά, οι φίλοι, η άθληση, ο σύντροφός σου, τα χόμπι σου, τα παιδιά σου, η ξεκούραση κτλ.
Αφού ολοκληρώσεις τον κύκλο παρατήρησε τον. Ίσως να λείπουν κάποια κομμάτια… Ίσως ένα κομμάτι να έχει πολύ μεγαλύτερο χώρο ή μικρότερο από αυτό που θα ήθελες…
Τώρα ζωγράφισε έναν άλλο κύκλο. Αυτός θα αφορά τον τρόπο που προσδιορίζεις την αξία σου ως άνθρωπο. Με βάση ποιους τομείς αξιολογείς τον εαυτό σου; Πόσο σημαντικός είναι ο κάθε τομέας; Θα μπορούσες ίσως να αναρωτηθείς από που έμαθες ότι αυτός ο τομέας έχει σημασία και είναι καθοριστικός για την αξία σου. Ίσως το οικογενειακό σου περιβάλλον να έδινε πολύ σημασία σε αυτόν, να αφιέρωναν οι ίδιοι οι γονείς σου τόσο χρόνο σε αυτόν, να κατέκριναν οτιδήποτε διαφορετικό ή να σου έδινε αυτός ο τομέας “πόντους” που θα σου εξαργύρωναν την αγάπη και την αποδοχή τους.
Όταν όμως ένα κομμάτι του κύκλου είναι πολύ μεγάλο ή όταν υπάρχουν λίγα κομμάτια ελλοχεύουν κίνδυνοι. Ποντάρεις πολλά μόνο σε ένα. Αν κάτι δεν πάει καλά σε αυτόν τον τομέα κινδυνεύει να γκρεμιστεί η εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει ταυτίσει την αξία του ως άτομο με την δουλειά του, παραμερίζοντας τους υπόλοιπους τομείς στη ζωή του, μια απόλυση ή μια αναποδιά μπορεί να τον κάνει να καταρρεύσει. Ή αν κάποιος βλέπει την αξία του ως άνθρωπο μόνο μέσα από την ύπαρξη του σε μια συντροφική σχέση να φοβάται να χωρίσει και να αντλεί την αξία του μόνο από τον άλλον. Αν μια μητέρα ορίζει τον εαυτό της μόνο από την προσφορά στα παιδιά της να δυσκολεύεται να τα αποχωριστεί και να νιώθει μόνη στην “άδεια φωλιά” όταν αυτά ενηλικιωθούν και αποχωρίσουν από το σπίτι. Μπορεί στον κύκλο να είναι μεγάλα τα κομμάτια που αφορούν τους γύρω σου (την οικογένεια σου, τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου) και να μην υπάρχει το κομμάτι του εαυτού σου. Ίσως εσύ να έμαθες πως πρώτα είναι οι άλλοι και έριχνες τα δικά σου θέλω στον βωμό της αναγνώρισης φτάνοντας σε ένα σημείο όπου τα θέλω σου έχουν παραμεριστεί και δυσκολεύεσαι να τους δώσεις μορφή. Ο κύκλος αυτός μπορεί επίσης να αλλάζει ανά περιόδους. Ίσως βρίσκεσαι σε μια φάση της ζωής σου όπου ο κύκλος αυτός έχει αλλάξει. Να έχεις αναλάβει έναν νέο ρόλο στην δουλειά σου ή στη ζωή σου λόγω του ερχομού ενός παιδιού. Προστίθεται λοιπόν ξαφνικά ένα καινούριο κομμάτι στο παζλ της ταυτότητας σου. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να υπάρχεις εσύ και αυτά που θέλεις, οι επιθυμίες σου. Πέρα από αυτό, αν υπάρχει επένδυση σε πολλούς τομείς, αυτοί θα λειτουργήσουν ως δίχτυ ασφαλείας και στήριξης.
Ήρθε η στιγμή να ζωγραφίσεις πως θα ήθελες να είναι πραγματικά η ημέρα σου. Πως θες πραγματικά να είναι η καθημερινότητά σου; Με ποιους ανθρώπους θέλεις πραγματικά να είσαι; Τι θέλεις να έχεις εσύ ως προτεραιότητα; Δεν υπάρχει το σωστό ή οι κανόνες που όρισαν οι άλλοι. Υπάρχει αυτό που “λειτουργεί” για εσένα, αυτό που θέλεις εσύ. Αυτό με το οποίο θα είσαι εσύ καλά και ακολούθως οι γύρω σου.
Τι αλλαγές έχεις κάνει; Πως μπορείς να αρχίσεις να εφαρμόζεις αυτές τις αλλαγές στην καθημερινότητά σου; Ξεκίνα με ένα μικρό βήμα. Μπορεί αυτό το βήμα να είναι να αναζητήσεις δραστηριότητες που θα μπορούσες να κάνεις, να πάρεις έναν φίλο τηλέφωνο. Τι σε εμποδίζει από την υλοποίηση; Ποια “πρέπει”; Ποιοι φόβοι; Όλα αυτά είναι ένα σακάκι με βαρίδια. Βαρίδια που σου τοποθέτησαν οι άλλοι και έπειτα ο ίδιος σου ο εαυτός. Πέταξε το από πάνω σου και άρχισε να περπατάς. Δεν υπάρχει προκαθορισμένη διαδρομή, αλλά το μονοπάτι που χαράσσεται από τις απαντήσεις στην ερώτηση “τι θέλω πραγματικά;”.
Επιμέλεια κειμένου:
Γεωργία Βασσάλου,
Ψυχολόγος, ΜSc
Γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία