Καθώς πλησιάζουν οι διακοπές των Χριστουγέννων και το κλίμα γίνεται πιο γιορτινό, όλοι προσδοκούν με ανυπομονησία τις γιορτές. Εν τω μεταξύ, η θεραπευτική πραγματικότητα διαμορφώνεται ως εξής, θεραπευόμενοι «ξεχνούν» τα ραντεβού τους, στις συνεδρίες ακούμε ξανά και ξανά «δεν αντέχω τις διακοπές, απλώς πρέπει να τις φέρω εις πέρας».
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί λόγοι για αυτό το φαινόμενο. Είναι ο θεραπευόμενος που βιώνει μια επέτειο, μια άλυτη αναπτυξιακή σύγκρουση, μια παλινδρόμηση ή μια αληθινή κατάθλιψη; Η μήπως είναι αποθάρρυνση, μοναξιά, απομόνωση και εν τέλει απόγνωση;
Η διερεύνηση της ιδιαίτερης σημασίας για το μοναδικό βίωμα της δυσφορίας του καθένα είναι αυτή που τελικά επιτρέπει στο άτομο να προχωρήσει στην δική του αυτοκατανόηση, πέρα από την φράση «να φέρω εις πέρας τις διακοπές».
Ο Himmelhoch προσδιορίζει την αποθάρρυνση και την απόγνωση ως κύρια στοιχεία της δυσφορίας των διακοπών, και όχι της κατάθλιψης. Την περίοδο των διακοπών οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη επίγνωση της μοναξιάς τους και οι θεραπευόμενοι που βιώνουν ένα πένθος, διανύουν στις γιορτές μια περίοδο σημαντικής ευαλωτότητας. Ένα παράδειγμα είναι το πώς νοηματοδοτεί ο καθένας «την άδεια καρέκλα στο τραπέζι».
Στην βιβλιογραφία, η περίοδος αυτή αναφέρεται και ως «holiday blues». Στην περίοδο των διακοπών αναβιώνουν όνειρα, ελπίδες και λαχτάρες της παιδικής ηλικίας, αλλά και πρώιμες στερητικές εμπειρίες και συναισθήματα του εσωτερικού μας παιδιού, που ενδεχομένως καταπιέστηκαν όμως τώρα εμφανίζονται με άλλη ένταση.
Η επιθυμία για την φαντασιακή ασφάλεια της παιδικής ηλικίας και οι αγωνίες για την πραγματικότητα της καθημερινότητας είναι ένα πανανθρώπινο ζήτημα.
Το ζητούμενο εδώ, όπως αναφέρει ο Goin, είναι να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να προχωρήσουν αναπτυξιακά στο παρόν, παρά να σκαρφιζόμαστε συνεχώς τρόπους με σκοπό να αναδημιουργήσουμε αυτή την ασφάλεια -πραγματική ή φανταστική- στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο, ενεργοποιώντας ουσιαστικά την συνειδητή επίγνωση και την δράση στο εδώ και τώρα, έναντι των ασυνείδητων φαντασιώσεων και των ανεπίλυτων συγκρούσεων, έχουμε την δυνατότητα οι άνθρωποι να γίνουμε κύριοι της μοίρας μας παρά να αισθανόμαστε αβοήθητα, ευάλωτα θύματα.
Συγγραφή κειμένου:
Ελπίδα Γκουτσέλη
Ψυχολόγος
Συστημική- Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Επιμέλεια κειμένου:
Φρόσω Φωτεινάκη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια
Βιβλιογραφία: Goin (2002). What is it about holiday? PSYCHIATRIC SERVICES, 53(11). -κλινικά παραδείγματα