Στον πολιτισμό μας έχουμε μεγαλώσει βλέποντας το πάθος περισσότερο σαν ένα προσωρινό αίσθημα, σαν μια πρώτη δυνατή φλόγα που αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα σβήσει. Ακολούθως, το σεξ περιγράφεται σαν μια άμεση σωματική απόλαυση ή ένα μέσο για την επίτευξη ενός στόχου. Μια από τις γραμμικές πεποιθήσεις που κυριαρχούν, είναι πως οι αρχικά ζωντανές, έντονες και γεμάτες ενθουσιασμό σχέσεις, μετατρέπονται στον χρόνο σε πεζές, χλιαρές και χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον φιλίες. Έχουμε μάθει να βλέπουμε το σεξ σαν αυτοσκοπό και τον οργασμό σαν επίδοση, σαν κάτι που πρέπει κανείς να καταφέρει για να θεωρείται ένας επιτυχημένος εραστής και σύντροφος. Παράλληλα, γίνεται αρκετή συζήτηση γύρω από τη μηχανική του σεξ, δηλαδή τις στάσεις, τις τεχνικές και τα παιχνίδια που μπορεί να δυναμώσουν τη σεξουαλική απόλαυση και την προσωπική μας ευτυχία.
Στην πραγματικότητα, το σεξ όχι απλά μας παρακινεί να κάνουμε σχέσεις, αλλά μας βοηθά να τις φροντίσουμε, να τις ενδυναμώσουμε και να τις διατηρήσουμε στον χρόνο. Το ερωτικό πάθος είναι απλά το ορεκτικό, το σεξ όμως με αγάπη, σύνδεση και αφοσίωση σε μια μακροχρόνια σχέση αποτελεί το κυρίως πιάτο.
Πιο αναλυτικά, η πλήρης σεξουαλική απόλαυση φαίνεται να συνδέεται με την ασφαλή στρατηγική δεσμού, με έναν ασφαλή τρόπο σχετίζεσθαι μεταξύ των συντρόφων. Με άλλα λόγια, όταν οι σύντροφοι είναι συναισθηματικά διαθέσιμοι, ανταποκρίνονται ο ένας στις ανάγκες του άλλου και δεσμεύονται σε ένα φροντισμένο μαζί, το σεξ μετουσιώνεται σε ένα οικείο, ζεστό, ζωντανό παιχνίδι, σε μια ασφαλή και μοναδική περιπέτεια. Οι ασφαλείς σύντροφοι αφήνονται στην ηδονή, μοιράζονται τις βαθύτερες απολαύσεις και ευαισθησίες τους, διερευνούν τη σεξουαλικότητά τους, συντονίζονται με τον άλλο σύντροφο και αμοιβαία γενναιόδωρα εκπληρώνουν τις σεξουαλικές τους ανάγκες.
Έρευνες δείχνουν πως οι ικανοποιημένοι σύντροφοι θεωρούν το σεξ ως μία από τις πολλές άλλες πηγές ικανοποίησης και οικειότητας μέσα στη σχέση, ενώ οι μελαγχολικοί σύντροφοι, μολονότι βρίσκουν πολλές φορές καταφύγιο στη σεξουαλική συνεύρεση, τελικά τείνουν να τη θεωρούν και ως τη βασική πηγή των προβλημάτων τους (McCathy, B., McCathy, E., 2003). Παρατηρείται πως το σεξ γίνεται τόσο μεγάλο θέμα μεταξύ των ανικανοποίητων συντρόφων, καθώς αποτελεί και το πρώτο πράγμα που επηρεάζεται όταν μια σχέση αρχίσει να κλονίζεται, χωρίς να αποτελεί όμως και τον βαθύτερο λόγο που ταράζει τη σχέση αυτή. Ο βαθύτερος λόγος συχνά αποδίδεται στο ότι οι σύντροφοι δεν νιώθουν πια συναισθηματικά ασφαλείς μεταξύ τους, έχουν χάσει τη ζεστασιά, την οικειότητα, την παρηγοριά που λαχταρούν, κάτι που αναπόφευκτα αποδυναμώνει και τη σεξουαλική τους επιθυμία. Η αποδυνάμωση αυτή οδηγεί σε λιγότερο σεξ και περισσότερα συναισθηματικά πληγώματα που με τη σειρά τους οδηγούν σε ακόμα πιο χαλαρή συναισθηματική σύνδεση και ούτω καθεξής συνδιαμορφώνοντας ένα φαύλο κύκλο πληγωμάτων, ανασφαλειών και φόβων μέσα στη σχέση.
Η ασφάλεια του συναισθηματικού δεσμού καθορίζει τόσο τη σεξουαλική μας ζωή όσο και την ποιότητα της σχέσης μας γενικότερα. Παρακάτω παρουσιάζονται τρία είδη σεξ.
Σφραγισμένο σεξ: εδώ το σεξ χρησιμοποιείται καθαρά αισθησιακά και επιδοσιακά, γίνεται το μέσο για την επίτευξη του οργασμού και για την επιβεβαίωση του προσωπικού σεξουαλικού δυναμικού του συντρόφου. Ο δεσμός με τον άλλον, η συναισθηματική σύνδεση, η οικειότητα, ο ερωτισμός και η ζεστασιά θεωρούνται δευτερεύοντα. Το σεξουαλικό αυτό στιλ υιοθετείται συνήθως από άτομα με ανασφαλή δεσμό, που δυσκολεύονται να συνδεθούν, να εμπιστευτούν, να μοιραστούν και να βιώσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο. Σε αυτό το είδος του σεξ υπάρχει έξαψη, πάθος, απόλαυση κυρίως σωματική, χωρίς ιδιαίτερη διάρκεια, ενώ για να διατηρούνται υψηλά η διέγερση και το ερωτικό ενδιαφέρον τα άτομα επιδίδονται σε συνεχή εναλλαγή καινούριων συντρόφων ή τεχνικών.
Παρηγορητικό σεξ: εδώ το σεξ εργαλιοποιείται ξανά και γίνεται το μέσο για να λάβει ο σύντροφος επιβεβαίωση, αναγνώριση, εκτίμηση και να αισθανθεί σημαντικός, επιθυμητός και σεξουαλικός. Ο στόχος στο σεξουαλικό αυτό στιλ φαίνεται να είναι το να καθησυχαστούν οι βαθύτεροι φόβοι για συναισθηματικό δεσμό, οι φόβοι να εγκαταλειφθώ και να απορριφθώ από τον σύντροφό μου. Υπάρχει περισσότερη συναισθηματική εμπλοκή σχετικά με το σφραγισμένο σεξ, αλλά το βασικό συναίσθημα που καθορίζει τη σεξουαλική πράξη είναι η αγωνία. Το σεξ μεταμορφώνεται σε ένα τεστ απόδειξης της αγάπης που αναμένεται να επαναφέρει το αίσθημα ασφάλειας στο συναισθηματικό δεσμό. Το παρηγορητικό σεξ μπορεί να κρατήσει μια σχέση σταθερή για κάποιο διάστημα, ωστόσο αργά ή γρήγορα θα εγκλωβίσει τους συντρόφους σε μια καταναγκαστική προσπάθεια να ικανοποιήσουν ο ένας τον άλλον σβήνοντας τελικά την ερωτική τους επιθυμία.
Συγχρονισμένο σεξ: στο σεξ αυτό συνυπάρχουν η συναισθηματική προσβασιμότητα, η βαθύτερη σύνδεση, η τρυφερότητα και η ερωτική έξαψη. Είναι το σεξ που φέρνει ένα βαθύ αίσθημα ένωσης και πληρότητας, ικανοποιεί και ενδυναμώνει το ζευγάρι. Οι σύντροφοι εδώ βιώνουν μια ασφαλή συναισθηματική σύνδεση και μπορούν να είναι τρυφεροί και φλογεροί την ίδια στιγμή μαζί. Το συγχρονισμένο σεξ περιλαμβάνει συναισθηματική, σωματική και σεξουαλική αρμονία. Οι ασφαλείς σύντροφοι μπορούν να αποκαλύπτουν τη σεξουαλική τους εαυλωτότητα, τις βαθύτερες ανάγκες και τις προτιμήσεις τους χωρίς τον φόβο πως θα εγκαταλειφθούν ή θα απορριφθούν, κάτι που τους επιτρέπει να τολμούν, να δοκιμάζουν, να δημιουργούν απολαύσεις. Το σεξ εδώ δεν αποτελεί το μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού αλλά μία δυνατή στιγμή ένωσης του ζευγαριού.
Ολοκληρώνοντας, η φροντίδα του συναισθηματικού μας δεσμού φροντίζει τόσο τον εαυτό όσο και τη σχέση. Σε μια ασφαλή σχέση, η έξαψη δεν έρχεται μέσα από τη βίωση στιγμών με έντονο, τρελό πάθος, αλλά παίρνοντας οι σύντροφοι το ρίσκο να παραμένουν ανοιχτοί στην κάθε στιγμή στο εδώ και το τώρα μέσα από την εμπειρία του σωματικού και συναισθηματικού τους δεσμού.
Βιβλιογραφία
- Johnson, S. (2014). Κράτα με σφιχτά. Εκδόσεις Gutenberg.
Επιμέλεια άρθρου:
Φρόσω Φωτεινάκη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος & Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια
Συγγραφή άρθρου:
Ελένη Πρωτόπαπα
Ψυχολόγος & Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια